Pisząc artykuł o wypaleniu zawodowym, nie mogę nie poruszyć ważnego zjawiska jakim jest stres w naszym życiu. Jedno i drugie mają wiele ze sobą wspólnego. Myślę, że nie raz usłyszałeś/aś od kogoś z rodziny czy znajomych, że „jest wypalony zawodowo”, może nawet sam/a zastanawiasz się, czy ten problem może Ciebie dotyczyć. Zapraszam zatem do zapoznania się z artykułem.
Czym jest wypalenie zawodowe?
Zanim przejdę do samego pojęcia wypalenia zawodowego, zacznę od stresu. W ogólnym ujęciu stres jest to niespecyficzna reakcja organizmu na działanie szkodliwych bodźców, które nazywane są stresorami. Wśród stresorów wyróżnia się między innymi pracę zawodową, w związku z czym pojawiło się pojęcie stresu zawodowego.
Wypalenie zawodowe jest zjawiskiem rozpatrywanym wielopłaszczyznowo, dotyka zarówno sferę fizyczną, emocjonalną oraz psychiczną. Nie ma jednoznacznej definicji wypalenia zawodowego, pojęcie to powstało w Stanach Zjednoczonych w latach 70-tych XX w. i oznacza w języku potocznym „jestem wyczerpany (wypalony). Nie jestem w stanie nic więcej zrobić”.
Jakie są objawy wypalenia zawodowego?
Główną cechą wypalenia zawodowego jest ogólne, silne wyczerpanie.
W sferze fizycznej objawia się:
- osłabieniem;
- przewlekłym zmęczeniem;
- zaburzeniami snu;
- bólem pleców;
- zaburzeniami apetytu (nadmiar lub brak apetytu);
- brakiem energii;
- wahaniami wagi ciała.
W sferze emocjonalnej obawia się jako:
- pobudzenie, nerwowość;
- poczucie osamotnienia;
- poczucie bezsilności;
- poczucie pustki;
- poczucie rozpaczy;
- stany lękowe.
W sferze psychicznej obserwujemy:
- obniżenie poczucia własnej wartości;
- negatywne podejście do pracy;
- zachowania agresywne;
- negatywne myśli o sobie oraz innych;
- wycofywanie się z życia społecznego;
- zaniedbywanie innych obowiązków, niezwiązanych z pracą;
- utrata przyjemności.
Komu grozi wypalenie zawodowe?
Pierwsze badania dotyczące wypalenia zawodowego zostały przeprowadzone w 1974 r. przez Herberta Freudenberga. Obserwował on grupę pracowników, którzy zajmowali się pomocą w ośrodku leczenia osób uzależnionych od narkotyków. Z biegiem czasu badacz zaobserwował, że personel był coraz bardziej obciążony w związku z pomaganiem i wykonywaniem związanych z tym obowiązków. Tracili motywację i chęć pracy. Sytuacja ta postępowała aż do całkowitego wyczerpania energii, czyli do wypalenia.
Te badania zwróciły uwagę na występowanie ryzyka wypalenia zawodowego wśród grup pracowników, których obowiązkiem jest pomaganie innym – czyli lekarze, pielęgniarki, strażacy, ratownicy, wolontariusze, terapeuci.
Nie oznacza to jednak, że osoby pracujące w innych obszarach nie może dotknąć wypalenie zawodowe – wręcz przeciwnie, zjawisko to pojawia się coraz częściej, w różnych grupach zawodowych.
Często do wypalenia zawodowego dochodzi w przypadku silnego i długotrwałego obciążenia psychicznego oraz stresu, którego doświadcza dana osoba w miejscu pracy.
Gdzie szukać wsparcia?
Jeżeli zauważasz u siebie objawy, które poruszyłam wyżej w artykule, wiążesz je z wykonywaną pracą, nie bój się poprosić o pomoc. Ważną rolę odgrywa wsparcie rodziny i przyjaciół, a kiedy to nie jest wystarczające, warto zgłosić się do psychoterapeuty online.
W trakcie spotkania specjalista pomoże Ci znaleźć źródła Twoich problemów, pomoże znaleźć możliwe rozwiązania problemów, odzyskać równowagę psychiczną. Zadecyduje również, czy nie warto udać się na konsultację do lekarza psychiatry.
